De Leoniden in 1995: de eerste expedities!
Enthousiast geworden na alle verhalen uit 1994 worden in DMS de voorbereidingen gestart voor een grote Leoniden expeditie naar zuid Spanje. De Leonid and alpha Monocerotid Expedition is een feit. De ervaringen van o.a. de Perseïden expeditie 1993 worden hierin meegenomen. In mei wordt er een week in het gebied gekeken naar geschikte waarneemlocaties en huisjes. De expeditie wordt financieel en materieel ondersteund door het Leidsche Kerkhoven Bosscha fonds, het Prins Bernhardfonds, de Stichting Fysika, Shell Nederland BV, Honda Power equipment, Kodak Nederland BV, Ilford Nederland, Canon Benelux, Delft Electronic Products en Sony Nederland BV. Robert Haas ontwerpt een fraai logo voor op de expeditie truien die gesponsord worden door het bedrijf Op Den Kelder techniek.
Rond 12 november wordt alle apparatuur via een kleine vrachtwagen naar Spanje gebracht. De 21 deelnemers van de expeditie vliegen naar Malaga, aldaar reizen de groepen per auto naar Almedinilla, Zaffaraya en Alcudia de Guadix. De expeditie loopt van 15 tot 23 november. De expeditie is verlengd omdat ook van de kleine meteorenzwerm de alpha Monocerotiden op 22 november een meteorenuitbarsting wordt verwacht. Op deze 3 locaties worden grote posten opgezet met minimaal 15 camera’s, 3 video systemen. Ondersteuning is er van een Spaanse groep onder leiding van Luis Bellot in Chirivel die een aantal oudere camerabatterijen uit 1993 in bruikleen meekrijgen. En tijdens de alpha Monocerotiden nacht wordt er ook een vijfde fotopost ingericht op de Calar Alto Sterrenwacht bemand door Peter Jenniskens, Charly Hasselbach een Marco Langbroek.
De Leoniden stelden niet teleur, hoewel de maximum activiteit niet zo hoog was als in 1994 (en dat was vooraf ook voorspeld!). Er wordt in de nacht 17/18 november een gemiddelde ZHR van 35 waargenomen. Ongeveer 25% van de Leoniden was magnitude 0 of helderder. De uitbarsting duurde net als in 1994 ruim een dag en het maximum viel boven Europa. Van 24 Leoniden konden zeer nauwkeurige fotografische banen berekend worden, de nauwkeurigste tot dan toe! De hele actie leverde visuele data op van 6000 meteoren (waaronder dus de twee uitbarstingen)
Een tweede succesvol aspect van deze expeditie was het fotograferen van een zeer heldere zuidelijke Tauride vuurbol (visueel magnitude -12) welke een sonic boom produceerde die door de waarnemers en de microfoons van de videosystemen werd vastgelegd. Mogelijke is er een kleine meteoriet in het berggebied neergekomen.
We gingen voor de Leoniden, maar een Tauride met magnitude -12 stal de show…
Een derde succesvol aspect van de expeditie was het waarnemen van de kortdurende alpha Monocerotiden uitbarsting.
Bronnen
-
- Betlem H., C. ter Kuile C., J.A. van ‘t Leven, M.C. de Lignie M., L. Ramon Bellot, M. Koop, C. Angelo, M. Wilson, P. Jenniskens, Precisely reduced meteoroid trajectories and orbits from the 1995 Leonid meteor outburst. Planetary and Space Science. Elsevier Science Ltd.
- P. Jenniskens, A Second Leonid Outburst in 1995. WGN 23:6 (1995), p. 198-200.
- P. Jenniskens, H. Betlem, M. de Lignie, M. Langbroek, The Detection of a Dust Trail in the Orbit of an Earth-threatening Long-Period Comet
- M. Langbroek, Leoniden 1995 (1), de maximnumnacht, Radiant 18, 119-121
- P. Jenniskens, (2006). Meteor Showers and their Parent Comets. Cambridge: Cambridge University Press.
De start van een tijdperk met grote Leoniden expedities die 8 jaar zou duren. Groepsfoto van alle deelnemers en apparatuur die meeging naar het Spaanse Andalusië. © Kees Roos.
Overzicht van de posten in Andalusië, Spanje.
Het team dat waarnam vanuit Alcudia de Guadix met alle apparatuur. V.l.n.r. Casper ter Kuile, Koen Miskotte, Marco Langbroek (gehurkt), Jos Nijland en Robert Haas. © Robert Haas.
Leoniden ZHR in de nacht 17/18 november 1995 op basis van DMS data.